Kluczowe role w branży e-sportowej
Jeszcze nie tak dawno profesjonalne granie było stosunkowo niszowym rynkiem, który miał ograniczoną atrakcyjność. Nie było tak naprawdę żadnej „branży” e-sportowej, a świat w ogromnej większości nie zdawał sobie sprawy z tego, że są jacyś ludzie, którzy grają w gry wideo na oficjalnych zawodach.
Jednak w okresie kilku ostatnich lat popularność e-sportów dosłownie eksplodowała. Rywalizacja w grach komputerowych została uznana za sport, a profesjonalni gracze mogą tytułować się sportowcami. Wielu z czołowych graczy to prawdziwi celebryci, którzy mają legiony fanów na całym świecie.
Ci gracze pomogli e-sportowi rozkwitnąć. Ale to NIE TYLKO ich zasługa, bo w branży e-sportów jest jeszcze wiele innych istotnych ról. Wiele firm, organizacji i osób odegrało rolę w powstaniu profesjonalnej sceny e-sportowej. Nie powinno się pomijać ich wkładu.
W tym artykule wyjaśniliśmy wszystkie kluczowe role w przemyśle e-sportowym. Opisaliśmy również niektóre firmy i osoby, które te funkcje pełnią. Trzeba zaznaczyć, że nie piszemy tutaj o żadnych graczach. Wynika to z prostego faktu, że poświęciliśmy im całą osobną stronę.
Producenci i wydawcy gier
Mamy dobry powód, żeby zacząć od producentów i wydawców gier. Gdyby nie oni, e-sporty nawet by nie istniały. Cała ta dyscyplina jest ściśle związana z graniem w gry wideo (to oczywiste), więc nic dziwnego, że firmy, które tworzą i dystrybuują te gry, odgrywają ważną rolę.
Oczywiście NIE każde studio tworzy gry e-sportowe. Chociaż rozwój profesjonalnego grania na pewno miał duży wpływ na przemysł gier w ogóle, tylko niewiele studiów w pełni włączyło e-sporty do swojego biznesplanu.
To już zaczyna się zmieniać. Rozwiano już wątpliwości co do długoterminowego potencjału e-sportów i w ostatnich latach coraz więcej developerów zdało sobie z tego sprawę. Na chwilę obecną jednak nie ma szczególnie wielu studiów, które można uznać za WAŻNE części przemysłu e-sportowego.
Trzy firmy, które niewątpliwie zasługują na to miano, to Blizzard Entertainment, Riot Games i Valve Corporation. Stworzyły one jedne z najważniejszych gier e-sportowych, które wykorzystywane są przez elity zawodowych rozgrywek.

Blizzard Entertainment tworzy gry wideo od 1991 roku. Jego gra strategiczna StarCraft II to jedna z pierwszych gier, w które grano zawodowo. Studio wydało też inne gry e-sportowe, między innymi Heroes of the Storm i Overwatcha.

Założona w 2006 roku firma odpowiada za ogromnie popularną League of Legends. Ta sieciowa gra wieloosobowa ma ponad 100 milionów zarejestrowanych graczy i jest BARDZO ważna na scenie e-sportowej.

Valve ma na koncie kilka ważnych tytułów, a dwa w szczególności wpłynęły na profesjonalny e-sport. Counter-Strike: Global Offensive i Dota 2 to w tym momencie dwie z najpopularniejszych gier e-sportowych.
Inni ważni twórcy i wydawcy gier e-sportowych to:

Activision

Microsoft Studios

Electronic Arts

Capcom

Psyonix

Hi-Rez Studios

Wargaming
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tych firmach, zerknij na poniższą stronę.
Organizatorzy turniejów
Firmy, które organizują profesjonalne ligi i turnieje, również mają bardzo ważną rolę w przemyśle e-sportowym. To one tworzą platformy, na których najlepsze drużyny i gracze mogą wykazać się umiejętnościami w profesjonalnych zawodach. To te rozgrywki tworzą zainteresowanie e-sportami. Wiele z nich przyciąga ogromną publiczność z całego świata.
Niektóre z największych zawodów są organizowane bezpośrednio przez twórców gry. Dobrym przykładem są Mistrzostwa Świata w League of Legends, za które odpowiada Riot Games. Valve organizuje kilka dużych i prestiżowych turniejów w Docie 2 i CS:GO. Blizzard również ma wiele różnych wydarzeń dla wszystkich swoich gier e-sportowych.
Są też inne, zewnętrzne firmy, które zarządzają profesjonalnymi ligami i turniejami. Oto lista trzech szczególnie ważnych:
- ESL
- Major League Gaming
- Gfinity
ESL znane było niegdyś jako Electronic Sports League. Założona w 2000 roku firma jako jedna z pierwszych zaczęła organizować profesjonalne zawody e-sportowe. Obecnie prowadzi ligi dla kilku popularnych gier, a także turnieje ESL One.
Major League Gaming (MLG) powstało w 2002 roku. Działa w USA i organizuje zawody e-sportowe w Ameryce Północnej. MLG Pro Circuit to jedna z najdłużej organizowanych lig e-sportowych. W jej ramach rozgrywane są zawody między innymi w StarCrafta II i League of Legends.
Gfinity ma siedzibę w Wielkiej Brytanii. Ta firma organizuje regularne turnieje w sieci zarówno dla profesjonalistów, jak i aspirujących do tego miana, a także prowadzi całkiem sporo turniejów na żywo. W 2015 roku otworzyła również pierwszą na świecie arenę przeznaczoną do rozgrywek e-sportowych.
Gfinity Arena znajduje się w Londynie i odbywa się w niej wiele turniejów e-sportowych.
Sponsorzy i inwestorzy
Branża e-sportowa nie wyglądałaby dzisiaj tak, jak wygląda, gdyby nie włożone w nią pieniądze. Przez kilka ostatnich lat wiele firm i osób pompowało w nią środki konieczne do rozwoju. Większość z nich wpływała w formie umów sponsorskich albo bezpośrednich inwestycji.
Sponsorzy bez wątpienia odgrywają ważną rolę w e-sportach. Finansują zawody, aby uatrakcyjnić pule nagród, a także zawierają umowy reklamowe z drużynami i graczami. Nie ma szans na to, żeby wypisać KAŻDĄ firmę, która kiedykolwiek sponsorowała w jakiś sposób e-sporty, ale oto lista tych, których wkład był największy:
- Twitch
- Intel
- Microsoft
- Sony
- IGN
- GameStop
- YouTube
- Coca-Cola
- Red Bull
- Comcast
- Gillette
- HTC
- Logitech
- Mobil 1
Bezpośrednie inwestycje w przemysł e-sportowy nie zawsze są tak widoczne jak umowy sponsorskie. Co nie zmienia faktu, że są bardzo ważne i mogą przybierać wiele form. Na przykład osoby prywatne lub firmy mogą zainwestować w e-sporty w ramach tzw. venture capital, czyli kapitału podwyższonego ryzyka, lub w ramach inwestycji kapitałowych. Zdarzyły się też przypadki, gdy drużyny sportów tradycyjnych inwestowały w e-sporty.
Niedawno wiele bogatych gwiazd również zainwestowało w e-sporty. Większość z nich ma jakąś sportową przeszłość, ale nie wszystkie. Oto lista kilku bardzo znanych osób, które włożyły swoje pieniądze w ten przemysł.
- Rick Fox (były koszykarz, a także aktor)
- Alex Rodriguez (baseballista)
- Ashton Kutcher (aktor)
- Magic Johnson (były koszykarz)
- Shaquille O’Neal (były koszykarz)
- Aliszer Usmanow (najbogatszy człowiek w Rosji)
- Steve Aoki (DJ/muzyk)
- Mark Cuban (właściciel klubu koszykarskiego Dallas Mavericks)
Organy nadzorcze
Tradycyjne sporty, takie jak piłka nożna czy tenis, mają oficjalne organizacje, które w jakiś sposób je nadzorują. Mają one różne obowiązki, takie jak promocja rozgrywek i ustalanie reguł. Dla większości sportów istnieje jedna (lub więcej) taka organizacja, która działa w skali światowej, a do tego wiele innych zajmujących się sprawami regionalnymi.
E-sporty nie mają jeszcze jednej organizacji, która byłaby formalnie uznana za „odpowiedzialną” za nie. Istnieje jednak kilka organizacji, które można uznać za organy nadzorcze. Najważniejsze z nich to:
- International e-Sports Federation (IeSF)
- World eSports Association (WESA)
IeSF założono w 2008 roku, kiedy siły połączyły stowarzyszenia e-sportowe z dziewięciu państw. IeSF ma siedzibę w Korei Południowej i obecnie w jego skład wchodzi ponad 40 krajów. Początkowo celem tej organizacji była pomoc e-sportom w zdobyciu uznania jako dyscypliny. Teraz, gdy ten cel został osiągnięty, IeSF pracuje nad zjednoczeniem przemysłu e-sportowego pod jedną egidą.
WESA powstała kilka lat później, w 2016. Za tym przedsięwzięciem stoi organizator turniejów ESL, a także kilka profesjonalnych drużyn. Skupiało się ono głównie na regulowanie tylko jednej gry (CS:GO), ale w planach ma rozszerzenie działalność na całe e-sporty.
Streamerzy
Streamerzy odegrali ogromną rolę w popularyzowaniu e-sportów. Co robią? Najprościej mówiąc: nagrywają się podczas gry i transmitują to w Internecie. Wielu graczy UWIELBIA obserwować, jak inni grają w ich ulubione gry, a streamerzy potrafią przyciągać ogromną publiczność.
Niektórzy to profesjonalni gracze, a inni to amatorzy (ale również o dużych umiejętnościach). Niewielu popularnych streamerów nie prezentuje dobrego poziomu. Dla większości widzów ważne jest, żeby streamera przyjemnie się oglądało i żeby potrafił wyjaśnić to, co się dzieje w grze.
Większość streamerów korzysta z serwisu Twitch. Część używa do tego YouTube’a, ale istnieje też kilka innych platform streamingowych. Streamerzy zazwyczaj nadają na żywo i często grają w sesjach trwających po kilka godzin. Zazwyczaj też udostępniają nagrywane materiały.
Oto lista kilku z naszych ulubionych streamerów. Dopisaliśmy też, w co grają, a także dodaliśmy linki do ich kanałów.
- Tommey. Gra w Call of Duty. Streamuje na Twitchu.
- Trump. Gra w Hearthstone. Streamuje na Twitchu.
- Nadeshot. Gra w Call of Duty i PUBG. Streamuje na YouTubie.
- Imaqtpie. Gra w League of Legends. Streamuje na Twitchu.
- SingSing. Gra w Dotę 2. Streamuje na Twitchu.
- A_Seagull. Gra w Overwatcha. Streamuje na Twitchu.
- Adam Friberg. Gra w CS:GO i PUBG. Streamuje na Twitchu.
Komentatorzy
Czy oglądasz sporty tradycyjne w telewizji? Jeśli tak, to wiesz, jak wielki wpływ mają komentatorzy na to, jak Ci się ogląda mecz czy jakieś wydarzenie. Dobrzy komentatorzy mają dużą wiedzę, potrafią zainteresować publikę i stanowią naprawdę dużą wartość dodaną. Z drugiej strony słabi komentatorzy mogą napsuć oglądającym krwi.
Komentatorzy w e-sportach są często określani z angielskiego mianem „casterów”. Ich rola jest taka sama jak w sportach tradycyjnych. Potrafią zarówno ogromnie zwiększyć Twoją przyjemność z oglądania, jak i całkowicie ją zniszczyć. Dobrzy komentatorzy są zatem bezcenni w przemyśle e-sportowym, bo dzięki nim ludzie będą chcieli więcej.
Jeśli chcesz zobaczyć przykłady naprawdę świetnych komentarzy, sprawdź poniższy film.
Menadżerzy, trenerzy i analitycy
We wczesnych latach e-sportów najlepsze drużyny polegały tylko na swoim talencie. Dopóki miały odpowiednio utalentowanych ludzi i możliwość, by dużo trenować, mogły być na szczycie bez pomocy z zewnątrz.
Rywalizacja w e-sporcie stoi teraz na o wiele wyższym poziomie, więc trudniej jest znaleźć się wśród najlepszych. Dzisiejsi profesjonalni gracze muszą mierzyć się z zupełnie inną rzeczywistością. Stąd narodziło się zapotrzebowanie na usługi menadżerów, trenerów i analityków i te role są niewątpliwie istotne w przemyśle e-sportów.
E-sporty jeszcze dojrzewają, a role menadżerów, trenerów i analityków nie są jeszcze do końca zdefiniowane. Co do zasady mają trzy główne cele. Po pierwsze: po prostu pomagać graczom i drużynom grać lepiej. Po drugie: wspierać ich w życiu zawodowym. Po trzecie: zajmować się stroną administracyjną i biznesową, na przykład pośredniczyć w rozmowach ze sponsorami i aranżować uczestnictwo w turniejach.
Na Liquid Dota znajdziesz wartościowy artykuł na temat trenerów e-sportowych. Jest jeszcze z 2014 r., ale bardzo dobrze wyjaśnia obowiązki trenerów. Opisuje też zalety gry pod okiem trenera z punktu widzenia gracza.
Zwyczajni gracze oraz fani
Przechodzimy wreszcie do (wcale nie najmniej istotnych!) graczy amatorów i fanów. Ci może i nie mieli aż tak bezpośredniego wpływu na przemysł e-sportowy jak inni wymienieni powyżej, ale i tak są niesamowicie ważni.
Niemal wszyscy profesjonalni gracze zaczynali jako „casuale”. Trudno sobie wyobrazić, by którykolwiek z nich stwierdził, że zostanie profesjonalnym graczem, bez żadnego zainteresowania grami wideo. Na pewno na początku grali po prostu dla zabawy i powoli przeszli we współzawodnictwo.
Skąd bralibyśmy kolejne pokolenia zawodników, jeśli nie z grona amatorów? Przemysł POTRZEBUJE tych ludzi, bo to oni są jego przyszłością. Są też jego teraźniejszością, bo fani e-sportów to głównie zwyczajni gracze.
Sam fakt, że e-sporty mają w ogóle fanów, jest w dużej mierze przyczyną, dla której ta branża tak szybko się rozwinęła. Po co należeć do profesjonalnej sceny, jeśli nikogo ona nie interesuje? Fani są powodem, dla którego inwestorzy i sponsorzy wykładają swoje pieniądze, a także powodem, dla którego e-sport cieszy się teraz takim zainteresowaniem mediów.
Oznacza to wszystko, że jeśli jesteś fanem albo zwyczajnym graczem, to TEŻ JESTEŚ częścią tej branży. Odgrywasz swoją rolę, grając i oglądając zawody. Może i nie czeka Cię sława, jaką cieszą się profesjonalni gracze, ale powinieneś czuć dumę ze swojego wkładu w e-sporty!